Πολλές φορές, το προφίλ του ανάπηρου ανθρώπου διαμορφώνεται βάσει ιατρικών όρων, στερεοτύπων και γενικεύσεων δημιουργώντας ένα μεγάλο κενό ανάμεσα στο άτομο και την κοινωνία, αντί κάθε άνθρωπος να γίνεται αντιληπτός ως αναπόσπαστο και ισότιμο μέλος της, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη βλάβης.

Μέχρι και σήμερα στην Ελλάδα δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό βρεφών, παιδιών, ενηλίκων και ηλικιωμένων, με ή χωρίς αναπηρία, που διαβιούν σε δομές ιδρυματικού τύπου, είτε δημοσίου, είτε ιδιωτικού δικαίου ή εκκλησιαστικού χαρακτήρα.

Σύµφωνα µε την εκτίµηση του Συνηγόρου του Παιδιού το 2015, στη χώρα μας φιλοξενούνται περίπου 3.000 παιδιά σε ιδρύµατα παιδικής προστασίας, 1.000 από τα οποία βρίσκονται σε δοµές δηµόσιου χαρακτήρα και τα υπόλοιπα 2.000 σε ιδιωτικού δικαίου (στέγες και ιδρύµατα φιλοξενίας που υπάγονται σε φιλανθρωπικά Σωµατεία ή Συλλόγους, εκκλησιαστικά ιδρύµατα κ.α.).Τα περισσότερα από αυτά στεγάζονται σε µεγάλα, παλαιά κτίρια, μακριά από τον αστικό ιστό, ενώ οι διαδικασίες αδειοδότησης, πιστοποίησης, εποπτείας και ελέγχου των ιδρυµάτων παρουσιάζουν σηµαντικά ελλείµµατα.

Στις µέρες µας, τα παραδοσιακά ιδρύµατα παιδικής προστασίας έχουν καταργηθεί στις ανεπτυγµένες ευρωπαϊκές χώρες και έχουν αντικατασταθεί από µικρές µονάδες οικογενειακού τύπου ή µονάδες µε θεραπευτικό προσανατολισµό για παιδιά και εφήβους/-ες µε συναισθηµατικές ή συµπεριφορικές δυσκολίες ή αναπηρία.

Αντιθέτως, στη χώρα µας η τοποθέτηση σε ιδρύµατα και η αποµακρύνση από την οικογένειά, παιδιών, ενηλίκων αλλά και ηλικιωμένων, με και χωρίς αναπηρία, αποτελεί κατά κανόνα την πρώτη και συνήθως τη µοναδική λύση που εξετάζεται. Τα ιδρύματα αυτά, στην πλειονότητα τους, λειτουργούν βάσει ενός “ασυλικού” παλαιού µοντέλου, με αποτέλεσμα την συνεχή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ανθρώπων που διαμένουν σε αυτά.

Αν και η βελτίωση της ποιότητας ζωής των προσώπων που διαβιούν σε ιδρύματα κλειστού τύπου εξακολουθεί να συμπεριλαμβάνεται στους στόχους μας, έχει γίνει πια αντιληπτό ότι η προσπάθεια αυτή έχει πολύ στενά όρια και απαιτεί μία ολική αναδιαμόρφωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, με κατάργηση των ιδρυμάτων και της κουλτούρας που επικρατεί σε αυτά και με ανάπτυξη κοινοτικών υπηρεσιών και εναλλακτικών μορφών στέγασης και φροντίδας.